Stap 1 van de Trias Energetica. Gaat vooraf aan de inzet van duurzame energie (stap 2) en het efficiënt benutten van fossiele brandstoffen (stap 3). Betreft maatregelen die consequenties hebben voor ontwerp, materiaalkeuze en detaillering. Zijn veelal ook maatregelen die gedurende de gehele levensduur van het gebouw hun effectiviteit behouden. Is daarom van groot belang en is de extra aandacht in de ontwerpfase en bij de uitvoering dubbel en dwars waard.

Zon, bodemwarmte, wind en biomassa. Zon voor warmte en elektriciteit. Zon thermisch, zowel voor tapwaterverwarming als ruimteverwarming met aandacht voor de verhouding collectoroppervlak en inhoud buffervat. Photovoltaïsche panelen die licht omzetten in elektriciteit. Geschikt voor eigengebruik, maar ook om elektriciteit terug te leveren aan het net. Zijn ook nog in een later stadium aan te brengen wanneer opstellingsruimte (oppervlakte en oriëntatie) in het ontwerp is meegenomen. Bodemwarmte, opgewaardeerd met een warmtepomp, biedt warmte op verschillende temperatuurniveaus. Hoe lager de temperatuur van afgifte (LTV), hoe hoger het rendement en hoe kleiner (goedkoper) de installatie. Biedt ook de mogelijkheid om te koelen. Vraagt een integrale afweging met de maatregelen om de energievraag te reduceren. Exploitatie, woonlasten en garantieregelingen dienen transparant te zijn.

Een gezond binnenmilieu is niet vanzelfsprekend. Zelfs het voldoen aan het Bouwbesluit is geen garantie op een gezond binnenmilieu. Het gaat om: luchtkwaliteit (ventilatie), geluid, thermisch comfort (behaaglijkheid), licht en uitzicht. Vraagt expliciet om aandacht en kennis zowel bij het bouwkundig- en installatie-ontwerp, als bij de dimensionering, de materialisatie, de uitvoering en het beheer. Vele combinaties van oplossingen zijn mogelijk. Vooral hier geldt: vooraf eenduidig formuleren van de eisen en afspraken maken over het toetsen bij opleveren (KopStaart-aanpak)

Platform Binnenmilieu

De Haas & Partners verzorgt het secretariaat voor het Platform Binnenmilieu Wonen en het Platform Binnenmilieu Scholen. Leden van de platforms vormen een netwerk van organisaties die zich in zetten voor een gezond binnenmilieu. Ze vertegenwoordigen de gezondheidssector (GGD), de gebruikers van gebouwen en kenniscentra van de bouw- en installatie sector. Zij wisselen kennis en ervaringen uit, stemmen activiteiten op elkaar af en pakken onderwerken gezamenlijk aan. Voor gezonde scholen is een Activiteitenplan opgesteld, dat uitgevoerd wordt door leden van het Platform Binnenmilieu Scholen. Ook is een website opgezet waar relevante informatie zoveel mogelijk centraal wordt ontsloten: www.scsb.nl.

Binnenmilieu integraal benaderen

Een gezond binnenmilieu is het resultaat van vele factoren. Door een samenhangend pakket aan bouw- en installatietechnische maatregelen (integraal concept) worden de randvoorwaarden geleverd voor een gezond binnenmilieu, maar uiteindelijk dient de gebruiker/ bewoner die randvoorden ook zo te benutten dat ook een gezond binnenmilieu wordt gecreëerd. Aandachtspunten zijn:

• Voorzieningen t.b.v. een gezond binnenmilieu mogen geen hinder opleveren (geluid of tocht);
• Voorzieningen moeten gebruiksvriendelijk en robuust zijn;
• Bewoners dienen duidelijke instructies en voorlichting te krijgen.

Essentieel voor het leven op aarde. In de gebouwde omgeving een thema waar het gaat om het tegengaan van verspilling van drinkwater, het in de woonomgeving kunnen bufferen van regenwater en het ecologisch verantwoord vormgeven van oppervlaktewater in de woonomgeving. Benutten van de potenties van de locatie staan daarbij voorop. Met name de vormgeving en dimensionering van het oppervlaktewater en de oevers kan bijdragen aan een aantrekkelijke woonomgeving en randvoorwaarde voor meer biodiversiteit.

De meeste materialen zijn eindig, een aantal zelfs nu al schaars (en daardoor duur) en de productie van grondstof tot bouwproduct veroorzaakt een milieubelasting en vraagt energie. Kenmerkend van de bouw is dat er voor elk product of bouwdeel meerdere alternatieven voor handen zijn. De kennis en hulpmiddelen zijn beschikbaar om daarbij te kunnen kiezen voor een ‘minder’ milieubelastend alternatief. Harmonisatie van bepalingsmethoden heeft er voor gezorgd dat de wijze van beoordelen van de milieukwaliteit van materialen, niet meer ter discussie staat.

Grondstoffen worden steeds schaarser en de verwerking van afval veroorzaakt milieubelasting. Duurzaam slopen met hoogwaardig hergebruik van vrijkomende producten en materiaalstromen vermindert die milieubelasting. Duurzaam slopen wordt vereenvoudigd door daar in de ontwerpfase al rekening mee te houden. Zijn de materialen te recyclen? Zijn ze zo gemonteerd dat ze ook te scheiden zijn? Weten we wel welke materialen zijn toegepast? Het in de ontwerpfase opstellen van een (duurzaam) sloopbestek zorgt er voor dat het ontwerp is afgestemd op hergebruik en legt de informatie vast die straks nodig is om duurzaam te kunnen slopen.